Vĩnh biệt NSƯT Mạnh Dũng: 'Thần Núi' đã bay về trời

(Thethaovanhoa.vn) - Tôi thảng thốt, bất ngờ trước hung tin bạn bè chia sẻ trên Facebook: NSƯT Vũ Mạnh Dũng - Phó trưởng đoàn nhạc kịch của Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam (VNOB) đã rời cõi tạm ở tuổi 42 vào lúc 22h10 ngày 18/2/2020...

Nhà hát Nhạc vũ Kịch Việt Nam thông tin về lễ viếng NSƯT Vũ Mạnh Dũng

Theo tin từ Nhà hát Nhạc vũ Kịch Việt Nam, NSƯT, Thạc sĩ Vũ Mạnh Dũng, Phó trưởng Đoàn đoàn Hát đã từ trần lúc 22h10 ngày 18/2/2020 tại nhà riêng, ngõ 609 đường Bạch Đằng, Hà Nội.

Xin thành kính chia buồn cùng Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam, gia đình, bạn bè đồng nghiệp NSƯT Vũ Mạnh Dũng - một trong những giọng ca opera số 1 của Việt Nam hiện nay.

Nghệ sĩ hiếm có của nền opera nước nhà

Tôi gặp NSƯT Vũ Mạnh Dũng biểu diễn trong nhiều chương trình nghệ thuật tại Nhà hát Lớn (Hà Nội). Tôi cực kỳ ấn tượng với giọng ca, phong cách biểu diễn, hóa thân vào nhân vật của Vũ Mạnh Dũng thể hiện trong 2 vở nhạc kịch kinh điển của cố nhạc sĩ Đỗ Nhuận: Cô Sao (do Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam và Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam phối hợp dựng lại, công diễn tối 24/11/2012), Người tạc tượng (do Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam biểu diễn nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập 1959-2019) và vai Thần Núi trong vở nhạc kịch Lá đỏ (Âm nhạc: Đỗ Hồng Quân, kịch bản văn học: Nguyễn Thị Hồng Ngát…).

• Tên 'ngáo đá' sát hại NSƯT Vũ Mạnh Dũng: Tổn thất lớn lao cho gia đình, nhà hát và người hâm mộ
• Bắt tên ngáo đá uy hiếp 6 người trong gia đình, đâm tử vong NSƯT Vũ Mạnh Dũng

Không riêng tôi, khán giả đều lặng đi mỗi khi Mạnh Dũng (giọng nam trung - baritone) cất lên tiếng hát đẹp, đầy nội lực, có chiều sâu kỹ thuật và khả năng hóa thân vào nhân vật tốt với phong cách biểu diễn sang trọng.

Cuối buổi diễn, một khán giả ngồi cạnh tôi mê nhạc giao hưởng phải thốt lên: “Một tông giọng vàng thiên bẩm, nghệ sĩ opera hàng đầu của Việt Nam đây chứ còn đâu”. Anh cầm bó hoa lao nhanh lên sân khấu tặng diễn viên đóng Thạch Sơn trong Người tạc tượng. Chàng trai tuổi Mậu Ngọ hơn 40 tuổi đời đã sở hữu một gia tài ca hát thật đáng nể…

NSƯT, Thạc sĩ Vũ Mạnh Dũng sinh ngày 21/8/1978. Năm 2000, Vũ Mạnh Dũng tốt nghiệp cử nhân sư phạm âm nhạc Trường Cao đẳng Sư phạm nhạc họa Trung ương. 9 năm sau (năm 2009), Dũng tốt nghiệp Thạc sĩ chuyên ngành biểu diễn opera tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam loại xuất sắc. Năm 2011, Mạnh Dũng đi tu nghiệp ở Italy. Anh là soloist (nghệ sĩ solo), giọng nam trung - một trong những giọng ca opera xuất chúng của Việt Nam hiện nay.

Nghệ sĩ Vũ Mạnh Dũng công tác ở Nhà hát gần 20 năm. Với Dũng, VNOB là ngôi nhà thân thuộc thứ hai; là môi trường thuận lợi nhất cho Dũng thỏa sức sáng tạo nghệ thuật. Từ nơi này, Mạnh Dũng mới có cơ hội được tham gia nhiều chương trình nghệ thuật trong và ngoài nước.

Tháng 9/2006 và tháng 9/2007, Mạnh Dũng vào vai Papageno trong vở opera The Magic flute (V.A.Mozart) thành công ngoài mong đợi, để lại bao cảm xúc cho khán giả. Các vai chính do Dũng đảm nhiệm ghi dấu ấn sâu sắc trong lòng công chúng, như: Don Alfonso trong vở Cosi fan tutte (V.A.Mozart); Porgy trong vở Porgy And Bess (Gershwin); Father’s Hưng trong vở The Dream And Realthy (âm nhạc Gustav và Trần Mạnh Hùng) công diễn tháng 5/2009; Colline trong vở La Boheme (Puccini); vai Merlin phù thủy trong vở Người đi qua thung lũng (âm nhạc Pierre Oser); vai vua Mikado trong vở opera Bamboo Princess (dự án hợp tác văn hóa Việt Nam - Nhật Bản 1/2015); vai Thạch Sơn trong Người tạc tượng…

Ngoài ra, Mạnh Dũng còn tham gia nhiều chương trình hòa nhạc lớn nhỏ; hát solo trong các vở thanh xướng kịch (oratorio), như: Chiếu dời đô của Doãn Nho, Ngàn năm nhớ về thuở ấy của Đinh Quang Hợp, Sắc sắc không không của Đỗ Dũng, Giao hưởng số 9 của L.v.Beethoven, Giao hưởng Đất nước của Đặng Hữu Phúc, Mesa Cdur của V.A.Mozart, Requiem của Verdi, Người thợ cạo thành Siviglia trong Around The World...

NSƯT Vũ Mạnh Dũng được khán giả biết tới qua nhiều ca khúc nổi tiếng, như: Tình ca của nhạc sĩ Hoàng Việt, Bài ca xây dựng của nhạc sĩ Hoàng Vân, Người là niềm tin tất thắng của nhạc sĩ Chu Minh...

“Mong mỗi người chỉ một lần đến nhà hát xem opera”

Vũ Mạnh Dũng yêu nghề, yêu Nhà hát, yêu cả những khó khăn, cực nhọc, thấm thía “Cơm áo không đùa với khách thơ”. Hiểu hơn ai hết nghệ sĩ opera Việt Nam chưa thể sống bằng nghề, khi opera còn là nghệ thuật quá xa lạ, opera chưa có chỗ đứng trong đời sống âm nhạc hiện nay của phần lớn công chúng thưởng thức âm nhạc.

Tôi đã được Dũng đã chia sẻ khó khăn này khi được Nhà hát mời nói chuyện chuyên đề Ngôi nhà có ngọn lửa ấm với cán bộ, diễn viên Nhà hát nhân Ngày quốc tế phụ nữ 8/3. Nét mặt Dũng buồn buồn khi nói về thực trạng opera ở Việt Nam. Đúng là opera được coi như món ăn quý, nhưng không phải món ăn thường xuyên, quen thuộc. Hầu hết khán giả Việt Nam chưa có thói quen mua vé xem opera. Điều này khác hẳn với người nước ngoài đang làm việc, sinh sống tại Việt Nam chọn thưởng thức nghệ thuật bằng opera.

Lặng đi vài giây, Mạnh Dũng bày tỏ ước muốn: “Em mong một ngày nào đó mỗi người chia sẻ một chút tiền của mình đến nhà hát xem opera. Chỉ cần xem một lần thôi cũng là đủ. Và nghệ sĩ opera chúng em được động viên, tiếp cho động lực và năng lượng để sáng tạo”.

Cái khoảng định tính “chừng nào” ấy là bao giờ. Chưa ai biết, nhưng tôi biết Mạnh Dũng vẫn nuôi hy vọng. Coi opera như cơm ăn, nước uống, như hơi thở, những nghệ sĩ opera như Mạnh Dũng trong Nhà hát vẫn luôn tự giữ mình, giữ giọng, không vì miếng cơm manh áo kéo lôi mà cẩu thả, phung phí chất giọng opera hiếm có. Ngoài năng khiếu, để đào tạo một nghệ sĩ hát opera cực khó. Cuộc sống của nghệ sĩ opera còn quá đạm bạc, khiêm tốn. Opera chưa có chỗ đứng trong đời sống âm nhạc hiện nay. Nhiều nghệ sĩ “lỗi hẹn”, “chia tay” với opera cũng là điều dễ hiểu. Nghệ sĩ opera Việt Nam: Không thể sống bằng nghề.

Biết nghề không nuôi nổi mình, thì mình phải nuôi opera thôi. Dũng nói thế như đã “đành lòng vậy, cầm lòng vậy” và tự chọn một giải pháp thông minh. Vì thế, mỗi nghệ sĩ tìm muôn phương kế mưu sinh nuôi mình và gia đình. Dũng không là ngoại lệ. Là người đàn ông trong gia đình, Dũng hiểu gánh nặng cơm áo, sự lo toan cho gia đình nhỏ của vợ chồng anh với 4 đứa con thơ bé. Vì thế, ngoài công việc ở Nhà hát, anh là giảng viên thỉnh giảng tại khoa Thanh nhạc, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam và Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội. Biết Nhà hát tạo điều kiện tối đa về thời gian, nhưng bản thân Dũng luôn thu xếp thời gian hợp lý để hài hòa mọi công việc trong ngoài. Thêm công việc cũng chính là để nuôi opera dài lâu. Thương, đồng cảm vô cùng với trách nhiệm nghệ sĩ.

Tài năng tỏa sáng của NSƯT Vũ Mạnh Dũng được ghi nhận: Huy chương vàng bài hát Người là niềm tin tất thắng của nhạc sĩ Chu Minh tại Hội diễn ngành Giáo dục toàn quốc (2004); giải Nhì cuộc thi hát Thính phòng Nhạc kịch toàn quốc (2009); Huy chương Vàng với vai diễn anh Hà trong vở nhạc kịch Cô sao của cố nhạc sĩ Đỗ Nhuận tại Hội diễn Nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quốc (2015); Cúp Vàng Festival mùa Xuân tháng 4/2016 tại Bình Nhưỡng (Triều Tiên)…Ngày 29/8/2019, tại Lễ phong tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 9, thạc sĩ Vũ Mạnh Dũng vinh dự được nhận danh hiệu NSƯT.

Một tài năng opera, một người tử tế đã rời cõi tạm

Sự ra đi của NSƯT Vũ Mạnh Dũng đột ngột quá không ai có thể tin được. Tôi xúc động trước tình cảm của bạn bè, đồng nghiệp dành cho Dũng.

Nhạc sĩ Phạm Ngọc Khôi - Phó Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam thốt lên đau xót: "Tại sao lại có chuyện này Dũng ơi! Vừa mới làm chương trình ngày 02/02/2020 mà em...Em vừa hát cho bao nhiêu người nghe giữa Mùa Xuân đất nước. Còn bao nhiêu việc nữa trong dự định năm nay. Anh không thể tin được. Từ nay tiếng hát của em đã hòa chung mãi mãi vào bài ca Đất mẹ Việt Nam. Mọi người sẽ rất nhớ em! Hãy thanh thản yên nghỉ và phù hộ cho gia đình vợ con, cho người thân, cho đồng nghiệp. Em luôn là người chân thành và tốt bụng, khiêm tốn và đam mê"...

NSƯT Chiều Xuân cũng vô cùng thảng thốt “Dũng ơi! Lẽ nào lại như thế được. Em đã ra đi đột ngột trong lúc tuổi đời còn quá trẻ, tài năng đang độ nở rộ. Em ra đi thì còn ai diễn, ai hát Người tạc tượng, Lá đỏ, Cô Sao bây giờ? Chị thì đã đành, anh Quân (nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, chồng NSƯT Chiều Xuân - PV) nghe tin khóc thương tiếc em. Giá như thời gian có thể quay ngược lại một ngày để mọi việc đừng phải như thế, để em được sống trở lại vui vẻ như xưa, để mọi người được nghe em hát, được xem em diễn trên sân khấu. Đau đớn quá khi một con người tử tế, một tài năng ra đi mà không có gì có thể thay thế được. Trời xanh hỡi có thấu!”.

Ca sĩ Tân Nhàn tức tưởi xa xót về sự ra đi đột ngột của người anh đáng kính: “Em đau xót vô cùng. Cả đêm không chợp mắt được. Em vẫn chưa hết bàng hoàng. Dù công việc theo kế hoạch chiều tối 21/2 em mới có mặt ở Hà Nội, nhưng em đã thu xếp về Hà Nội trong ngày hôm nay để kịp nhìn và chào anh lần cuối. Anh là người nghệ sĩ tài năng, đức độ mà em vô cùng trân trọng. Nhớ 16 năm về trước khi mới là cô sinh viên non nớt bước chân vào Nhạc viện Hà Nội đi hát ở quán đã gặp anh. Khi đó anhchưa trở thành nghệ sĩ opera nổi tiếng như hôm nay. Anh đệm đàn cho các ca sĩ hát, trong đó có em. Em không thể quên được hình ảnh chăm chỉ, khiêm nhường, nhiệt tâm, đam mê, nhiệt huyết, trách nhiệm với công việc. Với đàn em, anh luôn ân cần, dịu dàng chỉ bảo cặn kẽ. Cuộc sống bao khó khăn, nhưng không bao giờ thấy anh phàn nàn, kêu ca. Chính anh đã truyền cho em năng lượng sống lạc quan, giữ vững niềm tin cho dù phải đối mặt với nghịch cảnh. Bài học đầu tiên của người nghệ sĩ, em đã học được từ anh là dù trong hoàn cảnh nào, dù chỉ còn một khán giả lắng nghe mình hát, thì mình vẫn phải hát bằng tất cả trái tim…Cuộc sống ngắn ngủi quá. Con đường anh đi đã khép vĩnh viễn ở tuổi 42, nhưng anh đã sống một cuộc đời đẹp đẽ, cao cả. Em hy vọng anh sẽ tới một nơi đẹp hơn. Nơi ấy chỉ có cái đẹp, tình yêu, tình người ấm áp, nhân văn…Nơi ngự trị của cái đẹp, những âm thanh tuyệt vời của âm nhạc sẽ luôn quấn quýt bên anh…”.

Tân Nhàn mong Dũng siêu thoát, an lành tịnh độ nơi chín suối. Chị cũng tin giọng ca đẹp của em vẫn sống trong tình yêu thương của khán giả, bạn bè đồng nghiệp, gia đình. Ra đi thanh thản Dũng nhé!

Lỡ rồi bao dự định…

NSƯT Trần Ly Ly - Giám đốc Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam chia sẻ trong nỗi bàng hoàng: “NSƯT Vũ Mạnh Dũng là một nghệ sĩ chuyên nghiệp, tài năng và đức độ. Trong công việc, Vũ Mạnh Dũng là diễn viên chính trong các vở opera của Nhà hát, một trụ cột về opera tại Việt Nam. NSƯT Vũ Mạnh Dũng là người có trách nhiệm, thân thiện, dễ mến, chịu thương chịu khó, vượt qua rất nhiều khó khăn trong những thời kỳ khác nhau của Nhà hát. Chúng tôi chia sẻ nhiều dự định trong tương lai, xây dựng việc tập huấn nghiệp vụ; vở diễn opera lớn diễn ra tháng 6 tới…Tất cả đều rất cần sự tham gia của NSƯT Vũ Mạnh Dũng, nhưng… anh không còn nữa, quá xót xa và là tổn thất lớn cho Nhà hát chúng tôi".

Đạo diễn Huyền Nga rưng rưng nước mắt cho biết kế hoạch của Nhà hát dựng vở opera Cosi Fan Tutte bằng tiếng Italy của thiên tài âm nhạc W.A.Mozart nổi tiếng và NSƯT Vũ Mạnh Dũng là vai chính…

Vĩnh biệt một nghệ sĩ tài năng đang độ sung sức của nghệ thuật opera Việt Nam!

PGS - TS Lê Thị Bích Hồng