Bob Dylan đoạt giải Nobel Văn học: một tiền lệ lạ lùng nhưng hợp lý

(Thethaovanhoa.vn) - Tôi thoáng ngạc nhiên nhưng khi nghĩ kỹ thì thấy việc một nhạc sĩ như Bob Dylan đoạt giải Nobel văn chương cũng là việc… bình thường và thậm chí là … nên có!

Bởi vì, xét cho cùng, mọi tác phẩm nghệ thuật luôn có đích đến là chạm vào tâm hồn con người mà những ca khúc của Bob Dylan chạm vào tâm hồn người nghe chủ yếu bằng ca từ của chúng.

Tôi gọi ông là người ca - thơ trong âm nhạc Mỹ. Hầu hết những ca khúc ấn tượng nhất của Bob Dylan với tôi đều là những “bài thơ” tuyệt vời về thân phận con người và tình yêu.

Nhà văn Trần Thị Hồng Hạnh (trái) một nhạc sĩ như Bob Dylan đoạt giải Nobel văn chương cũng là việc… bình thường

Ông Trịnh Công Sơn từng viết rằng: “Khi bạn muốn hát lên một bản tình ca thì đó là lúc bạn muốn hát về cuộc tình của mình”. Mỗi khi tôi chọn một ca khúc của Bob Dylan để nghe, đó là lúc tôi muốn tìm kiếm sự đồng cảm với tâm trạng hiện hữu lúc đó của tôi.

Và còn cái gì khác, ngoài ca từ trong ca khúc đó nói giùm tôi những cảm xúc: vui/ buồn, mất mát/đủ đầy, hạnh phúc/bất hạnh

Thực ra, tôi nghĩ rằng với gia tài những ca khúc của Bob Dylan, ông còn xứng đáng để được trao giải Nobel Hòa bình. Hãy thử nghe ca khúc này và ngẫm nghĩ lời của nó mà xem:

How many ears must one man have.
Before he can hear people cry?
How many deaths will it take 'til he knows.
That too many people have died?
The answer, my friend, is blowin' in the wind

Tạm dich:

(Một người đàn ông cần phải cảm nhận những gì trước khi nghe thấy tiếng khóc của người khác? Phải có bao nhiêu sinh mạng mất đi để anh ta hiểu rằng đã có quá nhiều người đã chết. Câu trả lời ư, bạn của tôi ơi, nó đã cuốn theo chiều gió rồi).

Ca khúc "Blowin' in the wind" này đã cất tiếng nói phản chiến đầy chất thơ như vậy, đây là ca khúc từng đứng thứ 14 trong danh sách 500 ca khúc vĩ đại nhất mọi thời đại do tạp chí âm nhạc lừng danh Rolling Stone xếp hạng.

Hoặc thử đọc một đoạn lời ca khúc nổi tiếng khác của Bob Dylan:

How does it feel
How does it feel
To be on your own
With no direction home
Like a complete unknown
Like a rolling stone.

Tạm dịch:

Cảm giác thế nào nhỉ?
Cảm giác ra sao nhỉ?
Khi bạn thui thủi một mình.
Không có nhà để về.
Như một kẻ vô danh. Như hòn đá cứ lăn…

Chẳng biết nơi đâu là chốn quê nhà…Tiếng thở dài của thân phận và tình yêu, tiếng thét bi thiết phản đối chiến tranh và tụng ca hòa bình đầy chất thơ đã đưa Bob Dylan đến đài danh vọng Nobel thì có gì lạ?

Chúc mừng Bob Dylan và cảm ơn ủy ban trao giải Nobel vì đã mở ra một tiền lệ lạ lung nhưng hợp lý.

Văn chương, đâu chỉ là tiểu thuyết hay thơ ca. Văn chương, có thể là ca từ của những bài hát.

Và tôi, như một kẻ mơ mộng, giá như ông Trịnh Công Sơn cũng được giải Nobel Văn chương.

Nhà văn Trần Thị Hồng Hạnh

Chia sẻ