(Thethaovanhoa.vn) - Từ điển chữ Nôm dẫn giải của GS Nguyễn Quang Hồng, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm, là công trình “khoa học và có giá trị lớn”, theo nhận xét của người đồng nghiệp, PGS Trịnh Khắc Mạnh.
Tác phẩm 2 tập với hơn 2.300 trang được giới thiệu là từ điển chữ Nôm “đồ sộ nhất từ trước đến nay ở Việt Nam”. Còn với tác giả? “Tôi sợ chữ đồ sộ. Có người nói đây là một tác phẩm hoành tráng. Nhưng tất cả tác phẩm nghiên cứu mình từng viết, tôi đều dành công sức như nhau” – GS Hồng nói trong buổi ra mắt sách tại Hà Nội đầu tuần này.
“Hy vọng độc giả sách này không chỉ là các nhà nghiên cứu thuộc nhiều thế hệ trong lĩnh vực Hán Nôm, mà cả những ai muốn tìm về hình bóng của ngôn ngữ và chữ viết, văn chương và văn hóa người Việt trong quá khứ rất đỗi xa xôi mà cũng rất gần gũi với cuộc sống hôm nay” - GS Hồng cho biết.
Bộ từ điển của GS Nguyễn Quang Hồng có 9.200 hình chữ, chưa kể 250 chữ ở phần Phụ lục, tương ứng 14.519 âm đọc ghi theo chữ quốc ngữ, trong đó có gần 3.000 chữ Nôm tự tạo chưa hề có mặt trong các từ điển hiện dùng.
Trước đây, Việt Nam có 2 bộ từ điển chữ Nôm. Một là Tự điển chữ Nôm của Viện Nghiên cứu Hán Nôm do chính Nguyễn Quang Hồng chủ biên (NXB Giáo dục, 2006). Hai là Tự điển chữ Nôm trích dẫn của 7 tác giả thuộc Viện Việt học tại Mỹ, in tại Đài Loan năm 2009.
Khi ra mắt cuốn sách tại Đài Loan, nhóm tác giả của Viện Việt học khẳng định ở Việt Nam chưa có từ điển chữ Nôm nào có phông chữ chuẩn xác và trích dẫn số lượng văn bản Nôm lớn như thế (69 văn bản). Tuy nhiên, công trình này không giải nghĩa cho chữ Nôm và cũng không phân tích cấu trúc chữ.
Nhưng với sự ra đời của bộ Từ điển chữ Nôm dẫn giải, nhược điểm của các từ điển cũ đã được khắc phục và hạn chế. GS Nguyễn Quang Hồng khẳng định trong Lời đầu của sách: “Tôi mong muốn cống hiến cho xã hội một bộ tự điển chữ Nôm kiểu mới, với dung lượng lớn hơn và chất lượng cao hơn trước”.
Để làm bộ sách, ông sưu tầm 124 văn bản, nhiều nhất từ trước đến nay, thuộc nhiều thời kỳ khác nhau. Những tác phẩm Nôm nổi tiếng còn được sử dụng đến 2 hoặc 3 văn bản khác nhau.
Hạ Huyền
Thể thao & Văn hóa