Một thực tế khó phủ nhận: sự phát triển của internet đã khiến các bộ phim khiêu dâm có thể... đến với người xem một cách vô cùng dễ dàng trong thời điểm hiện tại. Và đồng hành với sự "thuận tiện" ấy, việc kiểm soát trẻ em của các bậc phụ huynh bây giờ cũng khó khăn và phức tạp hơn rất nhiều so với cách đây chục năm.
Tốt nghiệp thạc sĩ tại Pháp và có nhiều năm nghiên cứu về tâm lý học đường, chuyên gia Phương Hoài Nga trao đổi với Thể thao & Văn hóa về vấn đề này. Chị nói:
- Tôi hoàn toàn cảm thông với sự lo âu hay giận dữ của các bậc phụ huynh khi gặp tình huống trên. Ở tuổi dậy thì, con cái họ đang đứng trước những vấn đề khá phức tạp về tình cảm và sinh lý. Và nếu có lựa chọn sai lầm, sự tổn thương, thậm chí là những hậu quả lâu dài, sẽ đến với các em.
Từ cảm giác về sự thiếu thông tin, những lo lắng càng được nhân lên và dễ tạo thành những phản ứng mạnh khi câu chuyện xảy ra. Tuy nhiên, trong tình huống ấy, tôi mong các bậc cha mẹ trước tiên hãy đủ bình tĩnh để hiểu rằng việc "tìm hiểu" phim người lớn đến từ tâm lý tò mò, thắc mắc về tình dục ở độ tuổi mới lớn - một vấn đề tất yếu nếu xét theo sự phát triển tâm sinh lý của các bạn thiếu niên.
* Nhưng, rất nhiều người lo rằng, loại phim này sẽ mang lại những tác động tiêu cực, khiến trẻ em quá háo hức với chuyện tình dục hoặc phát triển không bình thường...
- Băn khoăn ấy vừa đúng, vừa sai. Quả thực, loại phim này có thể khơi gợi những tò mò, thậm chí là huyễn tưởng cho trẻ em mới lớn. Chẳng hạn, trong các bộ phim khiêu dâm, gần như các yếu tố về an toàn tình dục không hề được đề cập. Hoặc về nội dung trong phim, "chuyện ấy" diễn ra quá đơn giản và dễ dàng mà không cần có những dẫn dắt về tình yêu, cảm xúc, tâm lý... Do vậy, có những phút, các em thử tưởng tượng, mơ mộng những chuyện "giống như trong phim", khi nhìn thấy một cô gái hấp dẫn đi ngang qua chẳng hạn.
Nhưng, từ những phút như vậy tới... hành động thật ngoài đời thì là một khoảng cách rất dài và chịu sự chi phối của nhiều yếu tố từ môi trường xã hội. Ở đây, sự phân biệt phải - trái, đúng - sai, sự cân nhắc giữa hành động và hậu quả... là những yếu tố thường trực, chi phối cảm xúc và lý trí của trẻ em. Có nghĩa, các bạn ấy sẽ phải tự cân nhắc, tự lựa chọn và kiểm soát bản thân trước khi đưa ra những quyết định của mình.
Trong quá trình này, sự yêu thương, chia sẻ và động viên của phụ huynh là vô cùng quan trọng với các bạn trẻ. Do vậy, khi bắt gặp con mình xem phim sex, những phản ứng nặng nề thái quá từ phụ huynh lại rất dễ tạo nên khoảng cách lớn và đẩy con ra xa mình.
* Chị có thể nói cụ thể hơn?
- Việc cấm đoán, dọa nạt nọ kia chỉ có thể mang lại hiệu quả với những bạn trẻ có tính ôn hòa, ngoan ngoãn. Nhưng với rất nhiều những bạn có tính ương bướng, đặc biệt lại đang ở tuổi dậy thì, cách xử lý này gây ra hiệu ứng ngược.
Có nghĩa, ở tình huống này, trẻ em cần được thuyết phục, chứ không thể ép buộc. Và lúc này, đây lại là câu chuyện về giáo dục giới tính, về phổ biến kiến thức cho con trẻ trong các vấn đề của hôn nhân, và gia đình.
* Tuy vậy, không phải bậc phụ huynh nào cũng "sẵn sàng" đề cập đến chủ đề giới tính với con cái...
- Tôi hiểu, ở một nền văn hóa phương Đông, việc đề cập tới những chuyện tế nhị như vậy thường tạo cảm giác ngại ngần. Nhưng thực tế bây giờ, các phương tiện, tư liệu để để giáo dục giới tính cho trẻ em cũng khá phổ biến. Nếu chịu khó đọc, chịu khó tìm hiểu, cha mẹ có thể tìm được nhiều cách giáo dục cho trẻ một cách tế nhị, khéo léo.
Nhìn chung, trong vấn đề này, phụ huynh cần trở thành một người bạn bình đẳng với con để tâm sự, chia sẻ. Và muốn vậy, họ cần đặt mình vào vị trí của con để tìm cách tiếp cận, thay vì vội áp đặt những nguyên tắc của mình.
* Xin cám ơn chị về cuộc trò chuyện này.
"Vắc-xin xã hội" |
Yên Khương - Sơn Tùng (thực hiện)
Thể thao & Văn hóa
Tags