Dữ liệu chính thức cho thấy thị trường nghệ thuật toàn cầu đã trải qua giai đoạn sụt giảm mạnh trong năm 2024 và Trung Quốc là một trong những thị trường bị ảnh hưởng đáng kể.
Theo công ty tư vấn Artprice (Pháp), tổng giá trị các tác phẩm nghệ thuật được bán đấu giá trong năm ngoái giảm xuống còn 9,9 tỷ USD, thấp nhất kể từ năm 2009. Các trung tâm nghệ thuật lớn toàn cầu đã chứng kiến doanh số giảm đáng kể, với New York giảm 29%, London giảm 28% và Paris giảm 21%. Nguyên nhân được cho là do bất ổn kinh tế toàn cầu, đặc biệt là tác động từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Trung Đông, các cuộc bầu cử lớn cũng như lãi suất ngân hàng được neo ở mức cao khiến việc vay vốn trở nên đắt đỏ hơn.
Tại Trung Quốc, thị trường nghệ thuật ở nước này chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với mức giảm lên tới 63%, từ 4,9 tỷ USD năm 2023 xuống chỉ còn 1,8 tỷ USD năm 2024. Kinh tế Trung Quốc phát triển chậm lại sau đại dịch COVID-19, khủng hoảng nợ trong ngành bất động sản và nhiều yếu tố bất lợi khác đã ảnh hưởng đến thị trường nghệ thuật của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới này.
Không gian Triển lãm “Mộng Viễn Đông” của Sotheby’s tổ chức tại TP.HCM. Ảnh minh họa: BTC
Rõ ràng, tình hình kinh tế bất ổn đã khiến nhiều nhà sưu tập nghệ thuật tỏ ra thận trọng hơn. Chỉ số Picasso, một chỉ số quan trọng phản ánh mức doanh số bán tranh trên thị trường nghệ thuật, chỉ đạt 223 triệu USD trong năm ngoái, bằng 1/3 mức 597 triệu USD của năm trước đó.
Trên thực tế, thị trường nghệ thuật - từng bùng nổ với các mức đấu giá phá kỷ lục nhờ sự tham gia của làn sóng các nhà đầu cơ - đã có dấu hiệu suy giảm từ năm 2021. Một số nhà bán tranh cao cấp đã chọn phương án hoãn hoặc hủy các đợt bán đã lên kế hoạch trước, dẫn đến việc có ít tác phẩm được giao dịch hơn. Tháng 12 năm ngoái, nhà đấu giá hàng đầu Sotheby's đã sa thải 100 nhân viên, chiếm 6% tổng số nhân viên của Sotheby's trên toàn cầu.
Tuy nhiên, hiện đã có một số dấu hiệu phục hồi trên thị trường. Tổng số lượng tác phẩm nghệ thuật được bán đấu giá đã tăng 5%, với 800.000 lượt bán được ghi nhận, đặc biệt ở phân khúc thị trường dành cho các tác phẩm có giá dưới 50.000 USD. Ngoài ra, một số cuộc đấu giá lớn đã diễn ra vượt mong đợi, như bức tranh Magritte lập kỷ lục bán được 121 triệu USD, vượt xa mức ước tính ban đầu là 95 triệu USD. Hay bức chân dung nhà toán học Alan Turing do robot trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra được bán với giá 1 triệu USD, gấp 10 lần giá dự kiến.