Hội thảo khoa học "Huyền Trân công chúa: Cuộc đời và giai thoại"

Sáng 30/11, tại tỉnh Nam Định, Viện Nghiên cứu Tôn giáo thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam phối hợp với Sở văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Nam Định, Uỷ ban Nhân dân huyện Vụ Bản tổ chức Hội thảo khoa học "Huyền Trân công chúa: Cuộc đời và giai thoại".

Hội thảo quy tụ nhiều nhà nghiên cứu, chuyên gia lịch sử, khảo cổ, văn hoá, tôn giáo từ các viện nghiên cứu, trường đại học trên khắp cả nước, cùng các nhà quản lý, chính quyền địa phương. Thông qua tìm kiếm các nguồn tư liệu sử học, khảo cổ học, tư liệu Hán Nôm; thần tích, thần sắc, truyền thuyết, cơ sở thờ tự liên quan đến Công chúa Huyền… hội thảo góp phần làm rõ hơn về cuộc đời, những đóng góp của Huyền Trân công chúa – Ni sư Hương Tràng cho đạo pháp, dân tộc.

Đồng thời, qua hội thảo này cho chúng ta nhận thức đầy đủ, khách quan và khoa học về Huyền Trân công chúa – Ni sư Hương Tràng. Từ đó, đề xuất các phương án bảo tồn và phát huy giá trị di sản liên quan đến Huyền Trân công chúa. Tôn vinh một cách xứng đáng hơn đối với những đóng góp của Huyền Trân công chúa đối với dân tộc, với Phật giáo Việt Nam.

Hội thảo khoa học tập trung vào 3 chủ đề chính: Cuộc đời Huyền Trân Công chúa, lịch sử và những giai thoại nhằm tìm hiểu rõ hơn về Huyền Trân Công chúa ở Đại Việt và Champa, những nơi mang dấu ấn của bà và gắn kết những nơi này. Vị trí, vai trò của Công chúa Huyền Trân với dân tộc, làm rõ mục đích, ý nghĩa của cuộc hôn nhân giữa Huyền Trân Công chúa với vua Chế Mân. Vị trí, vai trò của Công chúa Huyền Trân với Phật giáo để thấy quá trình xuất gia tu hành (thụ Bồ tát giới, pháp danh Hương Tràng, thời gian tu hành ở chùa Hổ Sơn) và những cơ sở thờ tự thờ phụng Công chúa Huyền Trân hiện nay.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Trần Lê Đoài - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định - cho rằng, hội thảo là dịp để bổ sung thêm những nguồn tư liệu quý góp phần làm rõ hơn về cuộc đời và những đóng góp của Công chúa Huyền Trân với dân tộc và Phật giáo Việt Nam, về mối quan hệ giữa nước Đại Việt và nước Champa trong lịch sử, đồng thời làm rõ những giai thoại về Công chúa Huyền Trân để có nhận thức đầy đủ, khách quan và khoa học về cuộc đời của bà.

Theo sử liệu, Huyền Trân công chúa (1287-1340) là con gái Phật hoàng Trần Nhân Tông và Khâm Từ Bảo Thánh Hoàng thái hậu, bà là em gái vua Trần Anh Tông (1276-1320). Năm 1306, khi vừa tròn 19 tuổi, vâng lời vua cha, vì lợi ích của dân tộc, Huyền Trân đã lên đường đến Champa kết hôn với vua Champa lúc đó là Chế Mân và được phong làm Hoàng hậu Paramesvari. Tuy nhiên, chỉ một năm sau, vua Chế Mân đột ngột qua đời, Huyền Trân lại trở về Việt Nam, xuất gia thọ Bồ Tát giới với thiền sư Bảo Phác tại núi Trâu Sơn (Bắc Ninh ngày nay) với pháp danh Hương Tràng. Sau đó, công chúa Huyền Trân về tu hành tại chùa Hổ Sơn (xã Liên Minh, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định) cho đến khi qua đời.

Tuy nhiên, những ghi chép trong chính sử vốn ít ỏi, lại có một số điểm chưa tỏ tường về Huyền Trân công chúa. Vì thế, những câu chuyện về cuộc đời, những sự kiện liên quan đến Huyền Trân công chúa được thêu dệt, nhất là trong thời gian từ Champa trở về Đại Việt. Bên cạnh đó, sau khi trở về Đại Việt năm 1308, Huyền Trân công chúa xuất gia và tu hành ở Hổ Sơn lại ít được ghi chép.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Chu Văn Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tôn giáo cho biết, hội thảo không chỉ góp phần làm rõ những đóng góp của Huyền Trân Công chúa đối với dân tộc và đạo pháp, góp phần cung cấp cơ sở khoa học cho việc bảo tồn, phát huy di sản văn hoá liên quan đến Huyền Trân công chúa, đến các di tích thờ phụng Huyền Trân Công chúa ở Việt Nam hiện nay, đặc biệt là di tích chùa Hổ Sơn, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.

Chùa Hổ Sơn ở xã Liên Minh, huyện Vụ Bản, Nam Định nơi thờ Huyền Trân công chúa được xây dựng trong 9 tháng giữa dịch Covid-19 với tổng kinh phí trên 600 tỷ đồng. Khu này dự định xây dựng thành khu du lịch tâm linh trên diện tích 25ha.

Chiều qua (29/11) tỉnh Nam Định, huyện Vụ Bản, Viện Nghiên cứu Tôn giáo và Sở VH,TT&DL tỉnh Nam Định đã làm lễ dâng hương tại Đền thờ Huyền Trân công chúa, sau đó dâng hương tại tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông nhân.

Nhân dịp này, TS - NSƯT Phương Nga và những người bạn đã trao tặng 150 triệu đồng để xây dựng bảo tháp Công chúa Huyền Trân. Đồng thời, nghệ sĩ Phương Nga cũng trao tặng 60 triệu đồng cho học sinh nghèo vượt khó của xã Tam Thanh, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.