Thứ trưởng Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch Vương Duy Biên nói phải giữ bằng được Tết âm lịch vì đó là sự sum họp, lòng nhân ái, bao dung.
Chúng tôi xin đăng tải ý kiến của Thứ trưởng Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch Vương Duy Biên, vì đây mới chỉ là suy nghĩ của nhà quản lý ngành văn hóa rất trăn trở công việc bảo tồn, phát huy những giá trị truyền thống. Bạn đọc vẫn có thể đóng góp ý kiến để trao đổi cùng ông.Tinh túy của văn hóa
Trước hết tôi khẳng định rằng người Việt mình vốn rất thông minh, tất cả những phong tục tập quán đẹp ngày tết mà chúng ta có ngày hôm nay là kết quả của một quá trình học hỏi, sáng tạo, chọn lọc từ cội rễ tự nhiên và từ những nét tinh túy của nhiều nền văn hóa tiên tiến trên thế giới.
 Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Vương Duy Biên |
Tôi chắc rằng mỗi người dân Việt dù đi đâu, làm gì cũng không khỏi bồi hồi nhớ về nơi chôn rau cắt rốn, về gia đình, tổ tiên trong những ngày xuân hết Tết đến.
Và ba ngày Tết như chúng ta vẫn thường quan niệm rằng “Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy” ấy là để mỗi người báo hiếu với cha mẹ, ông bà, thầy cô, tưởng nhớ đến gia tiên, họ hàng, và để nhìn lại một năm đã qua, xem chúng ta đã làm được gì và ước mong gì cho những ngày sắp tới.
Những tục lễ Tết đã tạo ra không khí vui xuân tưng bừng phấn khởi. Mọi người thăm nhà nhau, mừng cho nhau được hạnh phúc, sống lâu, kinh tế đủ đầy, sự nghiệp đời đời phát triển.
Con cháu ở xa về thăm quê cha đất tổ để không quên nguồn cội; học trò thăm thầy để khắc ghi đạo lý "uống nước nhớ nguồn"; thăm hàng xóm, láng giềng nhớ ơn người bên nhau lúc "tắt lửa tối đèn"; cùng nhau hẹn hò du xuân, tham quan du lịch, tham dự lễ hội làng để hiểu thêm thiên nhiên, con người, phong tục, tập quán của quê hương.
Trước những ngày Tết cận kề, tôi thấy sự háo hức trong mắt con trẻ, thấy niềm vui của người con xa quê trở về quây quần bên gia đình, thấy giọt nước mắt ông bà, mẹ cha ngóng đợi con về cùng cành đào tươi thắm hay cành mai rực rỡ.
Nói thế để thấy tầm quan trọng của ngày Tết âm lịch trong quan niệm tâm linh của người Việt từ bao đời nay.
|
Tôi không phải một người cố hữu bảo lưu những giá trị cũ, mà nói thế để thấy tôi tôn trọng những phong tục tập quán cổ truyền đậm đà bản sắc dân tộc và tầm quan trọng của cái Tết âm lịch trong quan niệm người Việt Nam.
...có lẽ, giờ chưa phải lúc để chuyển hẳn sang ăn Tết theo dương lịch, bởi Tết âm lịch là điểm nhấn để dù hội nhập mà bạn bè thế giới vẫn nhận ra những nét riêng biệt, đặc trưng nhất của Việt Nam. |
Những tục lễ của Tết Việt đã đi vào tâm thức, đặc điểm của những thói quen tư duy, lối sống cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Đó là hình hài của văn hoá, là dấu ấn của lịch sử và là vũ khí để đấu tranh chống văn hoá thực dụng, lai căng.
Tục lễ Tết tái hiện lại cuộc sống lao động, tái hiện lịch sử dựng nước và giữ nước hào hùng của dân tộc, hướng con người nhớ về cội nguồn và tạo ra sinh hoạt văn hoá lành mạnh mang đậm bản sắc dân tộc.
Chắc hẳn bạn bè quốc tế sẽ không đến Việt Nam để xem bắn pháo hoa vào dịp Tết dương lịch, mà họ sẽ tới xem chúng ta gói bánh chưng, đi chợ hoa, vào chùa hái lộc đầu năm trong ngày Tết âm lịch. Đó là điểm khác lạ so với phương Tây, nó không chỉ mang ý nghĩa văn hóa tâm linh mà còn tạo nên giá trị kích cầu du lịch.
Cũng không phải ngẫu nhiên mà chúng ta luôn cảnh báo: “Hòa nhập nhưng không hòa tan”, và hội nhập nhưng phải giữ gìn những giá trị văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
GS Võ Tòng Xuân có nói rằng chúng ta sẽ không mất cơ hội giao thương với nước ngoài, đỡ lãng phí thời gian làm việc, học sinh sinh viên sẽ có thời khóa biểu hợp lý hay giảm tệ nạn rượu chè, cờ bạc… Những điều ấy đều có lý, nhưng theo tôi chúng ta không đổ lỗi tất cả cho ngày Tết âm lịch.
Chúng ta có cả một năm để làm việc và học tập nên có lẽ một vài ngày Tết để mỗi người hứng khởi hơn cho một năm mới trước mắt có lẽ không là quá nhiều.
Tôi nghĩ cái chúng ta cần bàn ở đây là ngày Tết sẽ ăn như thế nào, chơi như thế nào, mặc như thế nào hoặc những ngày lễ hội sau Tết sẽ tổ chức như thế nào để thật hợp lý, vừa làm, vừa học, vừa chơi mà không quá lãng phí, làm sao để cái Tết là sự song hành giữa truyền thống và hội nhập.
Ngày Tết bây giờ đã khác rất nhiều so với cách đây mười, hai mươi hay ba mươi năm, chúng ta không còn quá nặng nề những nghi lễ quà cáp, thăm hỏi hay những món ăn cầu kì. Cái Tết ngày nay mang nhiều hơn những ý nghĩa tâm linh.
Nếu trước đây nhà nhà rộn ràng hàng tháng trời chuẩn bị một cái Tết linh đình và những ngày dài lễ hội thì giờ mọi thứ đã được đơn giản hơn rất nhiều.
Xã hội hiện đại và tiến về phía trước, người dân cũng đón Tết âm lịch theo xu hướng hội nhập, họ dành thời gian để thăm hỏi, gửi cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất hay thậm chí đi du lịch, mà những thế hệ trong gia đình vẫn nhớ về nguồn cội, gia tiên.
Ngày Tết có ý nghĩa tâm linh quan trọng
Những tục lễ ấy luôn lấp lánh sắc màu truyền thống - bản sắc văn hoá Việt Nam, đồng thời hoà hợp với quỹ đạo phát triển của thế giới hiện đại.
Thực tế hơn, những tục lễ tết đã và đang cho chúng ta ngày nay cơ hội để sum họp, để động viên nhau rèn luyện ý chí vượt khó vươn lên, truyền cho nhau kinh nghiệm trong cuộc sống, giúp đỡ nhau lập thân, lập nghiệp, cách thức làm giàu, mang đến cho nhau tinh thần đoàn kết, lòng nhân ái bao dung.
Thế nên hãy để ngày Tết mãi là những ngày đẹp đẽ và ý nghĩa nhất trong năm, để những người đi xa trở về, để những thế hệ trong gia đình lại được ngồi bên nhau, kể những câu chuyện đã qua và cả ước vọng cho những ngày sắp tới.
Vương Duy Biên
Theo VTC
Chia sẻ