Đánh thức bãi giữa sông Hồng thành không gian văn hóa

Bãi giữa sông Hồng là vùng đất phù sa bồi đắp trong nhiều năm với diện tích khoảng 23ha, được phủ xanh bởi cây cối. Nằm trong không gian văn hóa sông Hồng, hài hòa với cảnh quan hai bên bờ và cầu Long Biên lịch sử, bãi giữa sông Hồng chứa tiềm năng lớn để phát triển thành không gian văn hóa sáng tạo phục vụ người dân và du khách. 

Hội thảo khoa học "Đề án xây dựng Công viên văn hóa cảnh quan bãi giữa sông Hồng: Tầm nhìn và giải pháp" do Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội phối hợp với Tạp chí Kiến trúc cùng các đơn vị liên quan tổ chức ngày 24/11 đã làm rõ những lợi thế, cơ hội cũng như thách thức và đề ra giải pháp để khai thác, phát triển khu vực này.

Khu vực bãi giữa sông Hồng thuộc địa giới quản lý của nhiều phường bao gồm: Tứ Liên, Yên Phụ (quận Tây Hồ), Phúc Xá (quận Ba Đình), Phúc Tân, Chương Dương (quận Hoàn Kiếm), Ngọc Thụy (quận Long Biên). Bãi giữa chủ yếu được sử dụng để trồng rau màu và còn nhiều diện tích bỏ hoang gây lãng phí lớn. Công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng, đảm bảo vệ sinh môi trường khu vực bãi giữa còn nhiều tồn tại, ảnh hưởng đến cảnh quan và môi trường sống trong khu vực. Hiện nay, Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng đã được UBND thành phố phê duyệt là điều kiện thuận lợi để phát triển sông Hồng thành trục cảnh quan quan trọng, đặc biệt là khu vực bãi giữa, nhằm tạo lập không gian kiến trúc cảnh quan, trong đó có các không gian văn hóa sáng tạo.

Tại Hội thảo, các đại biểu đề cập đến tiềm năng phát triển không gian cảnh quan bãi giữa sông Hồng thành công viên văn hóa, cảnh quan không gian xanh cho cộng đồng; những bài học kinh nghiệm trên thế giới về xây dựng công viên văn hóa cảnh quan; những kịch bản về phát triển bãi giữa sông Hồng.

Theo đại diện Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội, để từng bước hiện thực hóa định hướng xây dựng Công viên văn hóa cảnh quan bãi giữa sông Hồng, trước hết thành phố Hà Nội cần nghiên cứu lập đề án, quy hoạch chi tiết bãi giữa sông Hồng thành công viên văn hóa đa chức năng, quy hoạch các tuyến đường giao thông kết nối từ nội đô và từ thành phố phía Bắc, xây dựng các quảng trường, đài vọng cảnh để tận dụng các không gian khoáng đạt của cảnh quan bầu trời, mặt nước, xây dựng các công trình tiện ích phục vụ nhu cầu nghỉ ngơi, tham quan của người dân và du khách.

Bàn về việc tổ chức không gian bãi giữa sông Hồng kết nối trục sông Hồng đóng góp cho tương lai đô thị Hà Nội, Tiến sĩ, Kiến trúc sư Phan Đăng Sơn, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho rằng, ngoài hệ thống cầu, thành phố nên tập trung thiết lập các tuyến giao thông ngầm dưới lòng sông để kết nối đô thị hai bờ; tổ chức các vành đai xanh, tổ hợp cảnh quan, cần lựa chọn hệ sinh thái khả thi với đặc điểm vùng cận sông, vùng ngập nước; thay thế cơ bản tuyến đê đất hiện nay bằng tường chắn bê tông với cao độ và độ bền tương ứng… Về giải pháp cho trục cảnh quan trung tâm, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam đề xuất cần tổ chức cảnh quan bình dị, mang hơi thở làng giàu bản sắc và giàu tính chất sinh thái bản địa; tổ chức tiểu cảnh đều khắp. Bãi giữa nên hướng về quy hoạch sinh thái nông nghiệp công nghệ cao với kết nối đặc sắc vùng miền.

Bên cạnh đó, Hội thảo được nghe nhiều tham luận bàn thảo những giải pháp quy hoạch, phát triển và quản lý khu vực bãi giữa và trục sông Hồng. Các những ý kiến đều mong muốn để bãi giữa sông Hồng trở thành một không gian văn hóa, cuốn hút cộng đồng, tăng khả năng khai thác cho du lịch, góp phần phát triển trục sông Hồng trở thành trục "xanh – sinh thái – văn hóa" giữa lòng Hà Nội.

Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng khẳng định, những đề xuất hình thành công viên văn hóa bãi giữa sông Hồng gắn kết chặt chẽ với sông Hồng là những ý kiến tâm huyết của các nhà quản lý, nhà khoa học để đóng góp cho sự phát triển của Hà Nội nói chung và sông Hồng nói riêng. Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội sẽ tập hợp những ý kiến đề xuất lên thành phố thông qua, để bổ sung vào các quy hoạch của Thủ đô, nhằm sớm đưa kỳ vọng này trở thành hiện thực trong thời gian tới.