Cơ hội chiêm ngưỡng 'Nguyệt thực nửa tối' đêm mai, 5/5 tại Việt Nam

Nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ tịch Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam (VACA) cho biết, theo giờ Hà Nội, "Nguyệt thực nửa tối" sẽ bắt đầu lúc 22 giờ 14 phút ngày 5/5/2023, đạt cực đại với tỷ lệ đi vào vùng nửa tối là 96,4% lúc 0 giờ 23 phút ngày 6/5/2023 và kết thúc lúc 02 giờ 31 phút rạng sáng cùng ngày. 

Bất cứ nơi nào ở Việt Nam (cũng như hầu hết châu Á, châu Âu, châu Phi và châu Đại Dương) đều có thể quan sát hiện tượng "Nguyệt thực nửa tối" này.

Phân tích hiện tượng "Nguyệt thực nửa tối ", nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ tịch Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam (VACA) nhấn mạnh, nguyệt thực nói chung và "Nguyệt thực nửa tối" nói riêng xảy ra khá nhiều, gần như năm nào cũng có để quan sát. Với lần này, việc quan sát sẽ khá thuận lợi vì hiện tượng "Nguyệt thực nửa tối" diễn vào gần nửa đêm, là khi Mặt Trăng lên rất cao trên bầu trời.

"Nguyệt thực nửa tối" là hiện tượng Mặt Trăng đi vào vùng bóng nửa tối của Trái Đất. Tương tự như nguyệt thực toàn phần hoặc một phần, thời điểm diễn ra hiện tượng này là lân cận ngày Trăng tròn, khi Mặt Trăng nào phía bên kia của Trái Đất so với Mặt Trời và ba thiên thể gần như thẳng hàng. Tuy nhiên, khác với nguyệt thực toàn phần hoặc một phần, với "Nguyệt thực nửa tối" Mặt Trăng chỉ đi vào vùng nửa tối của Trái Đất. Do đó, nó vẫn nhận được một lượng lớn ánh sáng Mặt Trời. Phần Mặt Trăng được bao phủ bởi bóng nửa tối có sự tối đi một chút và chuyển sang sắc đỏ nhạt.

Nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn lưu ý, người quan sát nên chú ý thời tiết, cần một bầu trời trong gần như không có mây để có thể nhìn thấy Mặt Trăng. Ngoài ra, nên chọn vị trí quan sát là nơi ít ô nhiễm ánh sáng để việc quan sát hiệu quả hơn. Một chiếc kính thiên văn, ống nhòm hoặc máy ảnh có zoom quang học tương đối cao sẽ giúp việc quan sát thú vị hơn. Tuy nhiên ngay cả bằng mắt thường, người dân vẫn có thể quan sát dễ dàng và an toàn hiện tượng này. Khác với nguyệt thực toàn phần hoặc một phần, "Nguyệt thực nửa tối" không chuyển sang màu đỏ thẫm và tối, nó chỉ có sắc đỏ nhạt và tối hơn Trăng tròn thông thường đôi chút.

Sự kiện "Nguyệt thực nửa tối" toàn phần rất hiếm gặp. Một khi Mặt Trăng đi vào vùng nửa tối hoàn toàn, nhiều khả năng ít nhất một phần Mặt Trăng sẽ chạm tới vùng bóng tối (umbra) - phần bên trong tối hơn của bóng Trái Đất.

Lần gần đây nhất, người dân trên Trái đất có thể quan sát "Nguyệt thực nửa tối" từ Bắc Mỹ là vào ngày 30/11/2020 và hiện tượng thiên văn đặc biệt này sẽ trở lại vào ngày 25/3/2024. Nguyệt thực toàn phần tiếp theo - thường được gọi là “trăng máu” - sẽ diễn ra vào ngày 13 - 14/3/2025.