Bóng đá Anh chia rẽ vì Big Picture

(Thethaovanhoa.vn) - Dự án Big Picture đang tràn ngập khắp các trang thể thao ở Anh. Đây là đề xuất của MU và Liverpool, hai đội bóng thành công nhất trong lịch sử bóng đá Anh, nhằm cải cách bóng đá chuyên nghiệp ở xứ sở sương mù.

Dự án 'Project Big Picture' do MU và Liverpool khởi xướng: Mục đích gì, có thay đổi lớn nào?

Chủ tịch giải bóng đá chuyên nghiệp Anh cùng các CLB hàng đầu của giải Ngoại hạng đã soạn thảo dự án gọi là “Big Picture” với nhiều đề xuất và thay đổi liên quan đến Premier League.

Ý tưởng của ai?

Theo Big Picture mà người đứng sau là chủ sở hữu của Liverpool, John W.Henry, Premier League sẽ giảm xuống còn 18 CLB so với 20 như hiện nay, League Cup và Community Shield sẽ bị xóa bỏ, và quy định xuống hạng từ Premier League xuống Championship sẽ được thay đổi sao cho chỉ có 2 đội tự động xuống hạng, đội thứ 3 sẽ tùy thuộc vào kết quả của họ ở một giải đấu play-off với các đội đứng thứ 3, 4 và 5 ở giải Championship.

Bên cạnh đó, Premier League ngay lập tức trao cho Football League khoản tiền cứu trợ 250 triệu bảng do các vấn đề của Covid-19 đối với bóng đá chuyên nghiệp và trong tương lai, trao 25% hợp đồng truyền hình cho Football League (thay vì 8% hiện tại). Các khoản thanh toán chậm, nơi các CLB xuống hạng ở Premier League tiếp tục nhận được số tiền tương đối lớn trong một số năm, sẽ bị xóa bỏ.

Cuối cùng, quyền bỏ phiếu ở Premier League sẽ thay đổi để 9 đội có số năm nhiều nhất tại giải đấu hàng đầu sẽ có tiếng nói hơn những đội còn lại.

Nhìn qua thì cung cấp tín dụng khi đến hạn, bảo lãnh là tốt. Thực sự, điều quan trọng là đảm bảo tương lai của cấu trúc bóng đá Anh như chúng ta biết. Tăng số tiền truyền hình thu được vào Football League cũng là một điều tốt - đó là một động thái quay trở lại hình thức phân phối lại tồn tại trước khi Premier League ra đời năm 1992.

Ngoài ra, bỏ thanh toán trả chậm cũng là một điều tốt. Có rất nhiều nghiên cứu tin cậy, đáng chú ý nhất là nghiên cứu của Rob Wilson, Girish Ramchandani và Dan Plumley, ghi lại những tác động méo mó của họ đối với sự cạnh tranh ở giải Championship.

Vậy phần còn lại của Big Picture? Đó là một đề xuất ấn tượng nhằm tái cấu trúc nền bóng đá Anh như chưa từng xảy ra trong hơn nửa thế kỷ qua. Cấu trúc “League” của bóng đá Anh đã có 92 CLB kể từ năm 1950 và nó đã có League Cup từ năm 1960. Community Shield đã được thi đấu vào mỗi mùa thu kể từ năm 1908.

Đây là những truyền thống, và vậy thì sao? Tại sao lại phải giữ 92 CLB? Thực sự con số 92 có thể là quá nhiều, nhưng nó là một cấu trúc linh hoạt trong một thời gian dài và được duy trì, củng cố cho một lượng lớn hoạt động cộng đồng.

Khó khả thi

Vấn đề là giữa Football League và Premier League đã có sự phân hóa trong những năm qua. Trong khi vào những năm 1960, một đội Championship có doanh thu từ 50-60% của một đội Premier League, thì con số đó bây giờ chỉ còn dưới 20%. Nên nói thêm là cho đến những năm 1980, tất cả các đội đều chia sẻ doanh thu từ tiền vé.

Cụ thể hơn, nghiên cứu của Terry Robinson và Rob Simmons cho thấy rằng, việc chia sẻ doanh thu có tác động đến việc phân bổ tài năng trong toàn giải đấu. Ở đây, 1/4 doanh thu từ truyền hình, yếu tố thực sự đằng sau sự chênh lệch hiện nay, quay trở lại Football League, sẽ là một khởi đầu hữu ích để hướng tới một sự tái cân bằng tốt hơn. Các thước đo cân bằng cạnh tranh trông giống như chúng đã bị ảnh hưởng bởi sự chênh lệch tài chính ngày càng tăng như đã nói ở trên. Còn theo tỉ lệ tập trung hóa, một thước đo phổ biến của sự thống trị công nghiệp, được áp dụng cho Premier League trong suốt lịch sử của nó (bao gồm cả khi nó là First Division cũ cho đến năm 1992 thì những năm 1950, kỉ nguyên của thị trường lao động bóng đá hạn chế cao (mức lương tối đa được thực thi và các câu lạc bộ giữ giấy tờ đăng kí cho các cầu thủ, mua bán họ như hàng hóa), cũng là kỉ nguyên có mức cân bằng cạnh tranh lớn nhất ở Anh, theo tỉ lệ tập trung hóa.

Liệu đó có phải là thời điểm tốt hơn không, chúng ta có nên thực sự quay trở lại thời kì mà người chơi được đối xử như hàng hóa không, câu trả lời có lẽ không. Thế nhưng, nếu cấu trúc bóng đá chuyên nghiệp của bóng đá Anh được đánh giá đủ cao, thì chúng ta cần nghĩ đến những cách tốt hơn để cân bằng lại mọi thứ.

Không kém phần quan trọng, người ta lưu ý rằng 80% cầu thủ của đội tuyển Anh mới đánh bại xứ Wales 3-0 gần đây đã trưởng thành ở các giải hạng dưới của Anh. Nhà kinh tế học Roger Noll lập luận rằng, cấu trúc thăng hạng và xuống hạng của nó là cơ cấu tạo ra những cầu thủ tốt hơn.

• FA sử dụng "quyền lực Vàng", Liverpool và MU quyết thực hiện Big Picture

Trong bối cảnh đó, các đề xuất loại bỏ League Cup - cơ hội cho các đội hạng dưới thi đấu với các đội lớn hơn và có thêm thu nhập - là thật đáng tiếc. Đề xuất hạn chế khả năng tham dự Premier League bằng cách giảm số đội xuống còn 18 đội cũng là một điều không hay. Và những đề xuất nhằm khiến cho việc thăng hạng lên Premier League khó khăn hơn bằng cách cho phép đội đứng thứ 3 từ dưới lên của Premier League có cơ hội thứ hai để tránh xuống hạng, và loại bỏ suất vòng play-off với đội đứng thứ 6 Championship, rất, rất đáng tiếc.

Premier League đang đẩy nhanh sự tập trung sự giàu có và sức mạnh vào bóng đá đỉnh cao nhưng như đã nói ở trên, đỉnh tháp chỉ cao và bền vững nếu nó có một cái đáy mà ở đây là Football League chắc chắn. Vì thế, đề xuất củng cố hơn nữa vị trí của các đội bóng hàng đầu bằng cách cơ cấu lại quyền bỏ phiếu đối với 9 đội có lẽ chỉ mang lại lợi ích cho số ít so với lợi ích của đa số.

Do vậy, người Anh và nhiều đội bóng chắc hẳn đang hi vọng dự án Big Picture sẽ không thành hiện thực, chẳng gì tất cả cũng là vì sự bền vững lâu dài của bóng đá Anh.

Mạnh Hào