'3 Body Problem' của Netflix thúc đẩy văn hóa và sci-fi Trung Quốc ra thế giới

Bộ phim 3 Body Problem (Bài toán 3 vật thể) trên Netflix đã thu hút một lượng lớn khán giả trên toàn cầu, đồng thời khiến họ tò mò về loạt tiểu thuyết gốc của tác giả Trung Quốc.

Trong giai đoạn công chiếu mùa đầu tiên gồm 8 tập của bộ phim 3 Body Problem trên Netflix, phiên bản chuyển thể từ tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Trung Quốc kinh điển The Three-Body Problem, nhà khoa học viễn tưởng, nhà văn và giáo sư tại Đại học Khoa học Công nghệ Nam Phương Wu Yan đang thăm châu Âu để trao đổi về khoa học viễn tưởng, đã chú ý đến sức hấp dẫn của tiểu thuyết này ở nước ngoài.

Một tấm áp phích quảng cáo cho 3 Body Problem ở Na Uy đã thu hút sự chú ý của Wu Yan, khi đó ông đã nói với China.org.cn: "Tôi đã thấy một khu vực trưng bày lớn dành riêng cho The Three-Body Problem tại một hiệu sách Na Uy, điều này thực sự hiếm thấy ở nước ngoài đối với một tác giả Trung Quốc. Nhiều nhà sinh học tâm lý tôi gặp đã cho biết ngày càng có nhiều người nước ngoài muốn học tiếng Trung vì tiểu thuyết này".

Tiểu thuyết The Three-Body Problem đã đoạt giải Hugo, được ca ngợi như là cốt lõi của văn học khoa học viễn tưởng Trung Quốc, do tác giả nổi tiếng nhất của Trung Quốc về khoa học viễn tưởng Liu Cixin (Lưu Từ Hân) sáng tạo. Theo các nhà xuất bản Trung Quốc và quốc tế, tiểu thuyết này đã bán được 30 triệu bản trên toàn thế giới, trong đó có hơn 4 triệu bản đã được dịch sang 35 ngôn ngữ.

Sự thành công của tiểu thuyết này đã tạo ra nhiều tác phẩm phái sinh và sản phẩm thương hiệu, bao gồm truyện tranh, vở kịch sân khấu, triển lãm, loạt phim truyền hình và phiên bản hoạt hình. Theo CEO của The Three-Body Universe, công ty nắm giữ quyền sở hữu của tác phẩm khoa học viễn tưởng này, giá trị thị trường tiêu thụ của các sản phẩm liên quan đã vượt qua 2 tỷ nhân dân tệ (khoảng 276 triệu USD).

Vào tháng 9/2020, The Three-Body Universe đã cấp quyền cho Netflix để phát triển phiên bản tiếng Anh của bộ phim, hiện đã có mặt ở hơn 190 quốc gia và vùng lãnh thổ. Bộ phim này đã giới thiệu văn học khoa học viễn tưởng Trung Quốc đến với khán giả toàn cầu nhiều nhất từ trước đến nay.

Loạt phim 3 Body Problem đã nhận được những đánh giá tích cực. Trên Douban, trang web tổng hợp đánh giá hàng đầu của Trung Quốc, bộ phim đã đạt điểm 6.9/10 dựa trên hơn 100.000 đánh giá từ người dùng. Bộ phim cũng có xếp hạng người dùng là 7,7/10 trên IMDb và tỷ lệ tán thành 80% trên Rotten Tomatoes. Tuy nhiên, tại Trung Quốc, một số lượng đáng kể các nhà phê bình đã lên tiếng bày tỏ sự không đồng tình. Các lời chỉ trích bao gồm từ việc bản chuyển thể được cho là thiếu trung thực với tiểu thuyết gốc, bao gồm việc thay đổi đáng kể các nhân vật chính và chia một nhân vật thành nhiều vai trò, cho đến cáo buộc cố tình làm xấu mặt Trung Quốc.

Yan Peng - Phó Giám đốc ủy ban phim khoa học viễn tưởng của Hiệp hội Nhà văn Khoa học Trung Quốc (CSWA) - ca ngợi bộ phim chuyển thể vì sự tái hiện táo bạo các mối quan hệ nhân vật và logic của câu chuyện. Tuy nhiên, ông lưu ý: "Chỉ có tám tập, không có đủ không gian để khám phá thế giới nội tâm và chủ đề lớn của các nhân vật. Tuy nhiên, bộ phim này rất dễ hiểu, điều này vẫn có lợi cho việc quảng bá tiểu thuyết gốc Trung Quốc".

Đạo diễn và biên kịch khoa học viễn tưởng Zhang Xiaobei cũng đồng tình nhưng lưu ý: "Mặc dù chúng ta có quan điểm khác nhau về cách hiểu câu chuyện, chúng ta nên vui vẻ chia sẻ câu chuyện này với nhân loại trên toàn thế giới và không từ bỏ cơ hội để một câu chuyện hay của Trung Quốc được lan truyền trên toàn cầu. Chúng ta nên theo dõi với sự tự tin và khoan dung để xem nó được diễn giải như thế nào ở các nền văn hóa khác nhau".

Nhà thiết kế game huyền thoại người Nhật Bản Hideo Kojima cũng lên tiếng khi cho rằng hai nhà sáng tạo David Benioff và D. B. Weiss đã xuất sắc biến tác phẩm thành trò giải trí cho mọi người trong khi vẫn giữ được bản chất của nguyên tác. Anh bày tỏ sự tin tưởng rằng nó sẽ truyền cảm hứng cho nhiều người hơn để xem lại câu chuyện gốc. "Dù thế nào đi nữa, người ta nói rằng The Three-Body Problem đã được cả nhân loại đọc. Những ai chưa đọc sẽ có thể trải nghiệm qua bộ phim này. Đặc biệt đối với những ai đã chán các bộ phim bom tấn Hollywood, bộ phim khoa học viễn tưởng mới lạ, điên rồ này chắc chắn sẽ là một sự bùng nổ" - Hideo Kojima nói.

Thật vậy, sau khi Netflix phát hành vào ngày 21/3, cuốn tiểu thuyết đã trở nên nổi tiếng, với bản dịch tiếng Anh đứng đầu danh sách sách bán chạy nhất về văn học viễn tưởng của Amazon và đạt vị trí thứ 11 trong danh sách sách bán chạy nhất nói chung. Ngoài ra, bản chuyển thể tiểu thuyết đồ hoạ The Three-Body Problem, Part One đã được đề cử cho Truyện tranh hay nhất tại giải thưởng Hugo năm nay và bán được hơn 600.000 bản, đã được dịch và xuất bản ở 5 quốc gia gồm Anh, Mỹ, Nhật Bản, Italy và gần đây nhất là Pháp.

Yao Haijun - tổng biên tập Science Fiction World - nơi xuất bản theo từng kỳ của The Three-Body Problem vào năm 2006, cho biết ngành công nghiệp khoa học viễn tưởng Trung Quốc hiện đang ở thời kỳ mà ông gọi là "Thời đại Three-Body", và nó có thể kéo dài trong một thời gian khá dài. "Tôi cũng hy vọng rằng một ngày nào đó, một ngôi sao lớn mới như Liu Cixin sẽ nổi lên để đưa chúng ta vào một thời đại mới" - Yao Haijun nói thêm.

Lưu Từ Hân đã từng bày tỏ sự tin tưởng vào Netflix trước đây, nhưng ông đã giữ im lặng về quan điểm của mình về bản chuyển thể kể từ khi phim ra mắt. Tuy nhiên, gần đây ông đã trò chuyện với báo The Guardian và cho biết ông muốn mọi người "nhận ra rằng điều không chắc chắn lớn nhất đối mặt với nhân loại là gì" và hy vọng rằng "loạt phim 3 Body Problem sẽ khiến mọi người ngước nhìn bầu trời đầy sao từ cuộc sống bận rộn và nhỏ bé của họ, ngay cả chỉ trong một khoảnh khắc".